De variis latinis graecisque colloquendi formulis

Composition and Communication The Agora
1

DE VARIIS LATINIS GRAECISQVE COLLOQVENDI FORMVLIS ENCHIRIDION
IN ANGLICAM LINGVAM CONVERSIS

ΠΕΡΙ ΠΟΙΚΙΛΩΝ ΡΩΜΑΙΚΩΝ ΤΕ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΩΝ ΤΗΣ ΟΜΙΛΙΑΣ ΡΗΤΡΩΝ ΕΝΧΕΙΡΙΔΙΟΝ
ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΓΓΛΙΚΗΝ ΓΛΩΤΤΑΝ ΜΕΘΕΡΜΗΝΕΥΘΕΙΣΩΝ

ALIO EX ENCHIRIDIO PATRIS CVIVSDAM IESVITAE AVCTORIS
DE LATINE COLLOQVENDO
ET EX OPTIMIS GRAECIS LEXICIS SIVE DICTIONARIIS EXCERPTVM
SECVNDVM EA QVAE IN OPERE “GUÍA DE LA CONVERSACIÓN ESPAÑOLA, LATINA Y GRIEGA” EXPONVNTVR ALIQVIBUS MAGISTRIS AVCTORIBVS
APVD CH. BOURET, LVTETIAE PARISIORVM EDITO ET IN MEXICO VRBE
ANNO MDCCCXCII P. CH. N.

Hanc nouam
Fanmorarius (Franciscus Morales-Ardaya)
confecit editionem
et recensuit et emendauit addiditque

Christophoropoli in Venetiola, anno Domini MMVIII - MMXIII


PROLOGUS

Decem abhinc annis ex optimo meo amico librum dono accepi quendam, in quo colloquia erant et uocabularia uel uerborum catalogi scripta tabulisque digesta. Mirum!, inquam, non tantum quo is liber iam plus quam unum saeculum ageret, sed quod tribus simul linguis, et hispanice et latine et graece, editus. Aetate uexatus liber tamen etiam tunc legi quidem commode poterat, opus autem ei aliqua erat refectione.
Iussi eum refieri, et refectum libenter librum saepenumero legi et perlegi. Tunc mihi occurrit eo ex libro me grammaticen ad colloquendum posse conscribere paruam, ut alii, Latinum Graecumque diligentes sermonem, etiam hanc mecum communicare scientiam possent. Tempus attamen praeteribat, quamobrem sensi, ut aiunt, prouinciam a me maiorem exspectatione durioremque suscipi.
Opus tandem constitui simplicius efficere, uidelicet libri colloquia et transcribere et rescribere, quia non exigua eis necesse recensio emendatioque. Nonnullas feci permutationes, aliquas addidi sententias vel locutiones, itaque ecce coram uobis, o exoptati lectores, hic fructus e nisu conatuque et molimine meo.
Gratae utinam uobis atque utiles sint haec rescriptae, recensae, emendatae additaeque colloquendi formulae, et eis prosint qui pulcerrimae linguae et Latinae et Graecae studeant.

F. M. A.

(P. S. In the next post, the first lesson, now totally readable)

2

Libenter legam! Gratias ago tibi.
Ἀσμένως ἀναγνώσομαι. Εὐχαριστῶ σοι.

3

Χάριν πολλήν σοι οἶδα, ὦ ἀγαθὲ Βεδουέριε.
Gratias tibi habeo plurimas, Bedverie amice.
Proxima in epistula mea: Salutationes.

4

Ligamina ad tabulas / δεσμοὶ πρὸς τοὺς πίνακας

1. Saying hello. Ad salutandum. Πρὸς τὸ ἀσπάζεσθαι.
2. On health. De valetudine. Περὶ τῆς ὑγιείας (ἕξεως).
3. Going, leaving. Ire, proficisci. Ἔρχεσθαι, ἀπέρχεσθαι.
4. Coming, arriving, coming back. Venire, redire. Ἥκειν, ἐπανέρχεσθαι.
5. On weather. De tempestate. Περὶ τοῦ χρόνου, περὶ τῆς τοῦ οὐρανοῦ ἕξεως.
6. Age, condition, behavior. Aetas, conditio, mores. Ἡλικία, κατάστασις, ἀγωγή.
7. Speaking, saying. Loqui, dicere. Λαλεῖν, λέγειν.
8. Asking for, granting, refusing. Petere, concedere, abnuere. Αἰτεῖν, συγχωρ εῖν, ἀρνεῖσθαι.
9. Doing a favor, giving thanks. Officium adhibere, gratias agere. Εὐεργετεῖν, εὐ χαριστεῖν.
10.Several uses of the verb “to do”. Varii usus verbi facere. Ποικίλαι χρείαι τοῦ ῥήματος ποιεῖν.
11. Thinking, having an idea or opinion. Sentire, sententiam agitare. Λογίζεθαι, γνώμην ἔχειν.
12. Feasts, banquets, meals. De conviviis seu epulis. Περὶ τῶν συμποσίων καὶ τῶν ἐστιάσεων.
13. Evening, night, sleep. Vesper, nox, somnus. Ἡ ἑσπέρα, ἡ νύξ, ὁ ὕπνος.
14. Selling, buying, paying. Vendere, emere, solvere. Πωλεῖν, ὠνεῖσθαι, ἐκτίνειν.
15. On some games. De variis ludis. Περὶ τῶν ποικίλων παιδιῶν.
16. Arguments, accusations, apologies. Altercatio, accusationes, excusationes. Ἀμφισβήτησις (φιλονεικία), ἐγκλήσεις, ἀπολογίαι (προφάσεις).
17. Listening attentively to, paying attention. Attente audire, animum attendere. Τὸν νοῦν (τὴν διάνοιαν) προσέχειν.
18. Looking, noticing, observing. Videre, animadvertere, observare. Ὁρᾶν, καθορᾶν, παρατηρεῖν.
19. Explaining, making a difficulty clear. Explanare, difficultatem aperire. Ἐξηγεῖσθαι, δυσκολίαν διασαφηνίζειν.
20. Studying, reading, learning by heart. Studiis vacare, legere, memoriae mandare. Περὶ τὰ γράμματα διατρίβειν, ἀναγιγνώσκειν, ἐκμανθάνειν.
21. Translating, writing a composition. Interpretari, scriptioni animum adhibere. Μεταφράζειν, θέματι τὸν νοῦν προσέχειν.
22. Sharpen a pen, writing. Calamum conformare, scribere. Κάλαμον ὀξύνειν, γράφειν.
23. On letters. De epistolis. Περὶ τῶν ἐπιστολῶν.
24.1 Some common expressions. Variae locutiones familiares. Ποικίλαι φράσεις συνήθεις.
24.2 Some common expressions. Variae locutiones familiares. Ποικίλαι φράσεις συνήθεις.
24.3 Some common expressions. Variae locutiones familiares. Ποικίλαι φράσεις συνήθεις.
24.4 Some common expressions. Variae locutiones familiares. Ποικίλαι φράσεις συνήθεις.
25.1 Several interrogative (asking) expressions. Variae formulae percunctandi. Ποικίλαι τοῦ ἐρωτᾶν ῥῆτραι.
25.2 Several interrogative (asking) expressions. Variae formulae percunctandi. Ποικίλαι τοῦ ἐρωτᾶν ῥῆτραι.
25.3 Several interrogative (asking) expressions. Variae formulae percunctandi. Ποικίλαι τοῦ ἐρωτᾶν ῥῆτραι.
26.1 Some idioms and proverbs. Idiotismi et proverbia. Ἰδιωτισμοὶ καὶ παροιμίαι.
26.2 Some idioms and proverbs. Idiotismi et proverbia. Ἰδιωτισμοὶ καὶ παροιμίαι.

Omnes tabulae in uno scapo hic vel hic positae sunt.

Πάντες οἱ πίνακες ἐν ἑνὶ ἀρχείῳ ὧδε ἢ ὧδε κεῖνται.

5

Franmorarius Bedverio amico salutem plurimam.
Optime Bedverie, vincla utilissima addidisti. Vide tamen diligenter et in titulo tabulae septimae decimae mendum tolle. Vale atque vale.

Ὦ βέλτιστε Βεδουέριε, ὀνησιμοτάτους προσέθηκας δέσμους. Ὅρα μὴν ἐπιμελῶς καὶ τὴν ἐπιγραφὴν διόρθου τὴν τοῦ ἑπτακαιδεκάτου πίνακος. Ὑγίαινε.

6

Nunc titulus rectus est, o doctissime Franmorarie. Gratias iterum ago tibi. Vale!

Νῦν ἡ ἐπιγραφὴ ὀρθή ἐστιν, ὦ σοφώτατε Φρανμοράριε. Πάλιν δὲ χάριν ἔχω σοι. Ἔρρωσο.

7

Ἡ παπυρικὴ ἔκδοσις τούτου τοῦ βιβλίου
Aeditio chartacea hujus libelli

8

Optimo Bedeverio Franmorarius salutem dicit plurimam.
Mihi desunt verba, o amice, quibus tibi dicam quam gratissimum me feceris edito enchiridio chartaceo vel papyraceo.
Unum vero tantum est explanandum: Non ego enchiridii auctor, sed recensor sum et transcriptor. Itaque iniquum est nomen meum in libri fronte apparere quasi fautor essem.
Multas tamen tibi ago gratias, doctissime.
Vale atque vale.

9

Franmorario doctissimo Bedeverius s.d.q.p.

Laudo quidem modestiam tuam, o Franmorari humanissime. Licet tamen mihi nomen tuum in fronte tenere? Quo mihi videtur te perdignum esse, cum multum laboraveris. Si vis, possum “Curavit” addere.

Cura ut valeas!

10

Multum tibi salutis impertio, amice B.
Perbene mihi “curavit” videtur. Nomen vero tuum, quippe qui editor sis, itidem in fronte est addendum, nonne credis? Bene vale, doctissime vir.

11

Salvus sis, o Franmorarie. Nunc vero, “curavit” ante nomen tuum sub titulo libri apparet. Concede autem, o generose amice, ne nomen meum ibidem inveniatur. Quod enim feci, libenter feci, sed magno operi tuo comparandum non est. Vale quam optime!

12

O amice, iterum dico, ut aequum est, nomen tuum in fronte addendum. Namque ipse non solum editor sed etiam corrector es et alter recensor. Sin autem nomen tuum non ibi apparebit, malo neque meum ibidem legi posse.
Vale atque vale, sapientissime vir.

13

Incertus utrum benignitas major sit tua an clarior doctrina, amicissime mi, nequaquam constristem te, nomina nostra sub titulum libri conscripsi. Cura ut valeas!

14

Salutem et gratias plurimas, Roberte Bedeveri, nobilissime vir, quia mihi placuisti et comis in me fuisti. Ut semper bene sit tibi!

15

Amice Franmorare, ω φιλε Φρανμοραρε,

Gratias tibi ago pro huic liber. Ευχαριστω σοι υπερ τουτου Βιβλου.

Cum illo melius loqui et scribere Latine Graeceque antiqua docere possum, credo.
Συν αυτω μειζων λαλειν και γραφειν Ρωμαικη και Ελληνικη παλαια μανθανειν ισχυω, πιστευω.

Ave atque vale, καιρε και ερωσσω,

Persequor

16

Gratias uobis ago!

Inquirebam librum quod posset me adiuuare ad colloquendum latina, nunc fortasse potero meliorare latinam meam colloquialem!

17

Τῆς ὁμιλίας ῥῆτραι

Νεωστὶ ἐποίησα τάσδε τὰς κινηματογραφὰς ἀναγιγνώσκων τὰς ἐν τῷ τοῦ Φρανμοραρίου βιβλίῳ Ἑλληνικὰς ῥήτρας. Ἀπολαύετε ἄρα, ὦ φίλοι.


[ΤΗΣ ΟΜΙΛΙΑΣ ΡΗΤΡΑI

](https://www.youtube.com/playlist?list=PLbrMmwJ-XAt_JMiH9zqkWfRsLpNgJlrXE)

18

Shouldn’t the accent be ἐποίησα?

19

Oops! Thank you, Randy!

20

Ad hanc in tabula octava pertinens:

If you do that, you will be punished. Hoc si egeris, non feres in tacitum. Εἰ τοῦτο ποιήσεις, οὐκ ἀτιμώρητος ἔσῃ.

Debet scribi “non feres tacitum”, quod Ciceronis dictum est. Nusquam exemplum dicti “in tacitum” invenio.